ਕਰਵਾ ਚੌਥ ‘ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਛਾਣਨੀ ਰਾਹੀਂ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਦੇਖਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 20ਅਕਤੂਬਰ(ਵਿਸ਼ਵ ਵਾਰਤਾ) ਅੱਜ ਕਰਵਾ ਚੌਥ, ਵਿਆਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਚਤੁਰਥੀ ਨੂੰ ਕਰਵਾ ਚੌਥ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਇਸ ਵਰਤ ਦਾ ਪੂਰਾ ਸਾਲ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨਿਰਜਲਾ ਵਰਤ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇਖ ਕੇ ਹੀ ਉਹ ਕੁਝ ਖਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਔਖੇ ਵਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੰਦਰਮਾ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਛਾਣਨੀ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾ ਰੱਖ ਕੇ ਚੰਦ ਨੂੰ ਵੇਖਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੀਣ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੇ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਰਤ ਪੂਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਰਵਾ ਚੌਥ ਦੇ ਵਰਤ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਚੰਦਰਮਾ ਸਿਰਫ ਛੱਲੀ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਕਿਉਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਹਿੰਦੂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦਾ ਰੂਪ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੁੰਦਰਤਾ, ਠੰਡਕ, ਪਿਆਰ, ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਅਤੇ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਵਰਗੇ ਗੁਣ ਚੰਦਰਮਾ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਇਹ ਇੱਛਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੇ ਗੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਤੀ ਵਿਚ ਆਉਣ। ਚੰਦ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਕਰਵਾ ਚੌਥ ਵਰਤ ਦੀ ਕਥਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਚਾਰ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭੋਜਨ ਦੇਣ ਲਈ ਧੋਖਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਛੱਲੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਦੀਵਾ ਜਗਾਇਆ ਸੀ ਜੋ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਚੰਨ ਦੀ ਮੂਰਤ ਵਾਂਗ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਭੈਣ ਦਾ ਵਰਤ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਇਸ ਗਲਤੀ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਭੈਣ ਨੇ ਪੂਰਾ ਸਾਲ ਚਤੁਰਥੀ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਕਰਵਾ ਚੌਥ ਦਾ ਸਮਾਂ ਮੁੜ ਆਇਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਪੂਰੀ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਨੇ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਕੁੜੀ ਨੇ ਚੰਨ ਨੂੰ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਛੱਲਾ ਫੜ ਕੇ ਦੇਖਿਆ। ਛੱਲੀ ਰਾਹੀਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇਖਣ ਦਾ ਰਾਜ਼: ਛਲਣੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਛੱਲੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਛੱਲੀ ਰਾਹੀਂ ਬਹੁਤ ਨੇੜਿਓਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤਦ ਹੀ ਵਰਤ ਟੁੱਟਦਾ ਹੈ।