National News : ਇਸਰੋ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ; ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਪੇਸ-ਅਧਾਰਿਤ ਰਿਸੀਵਰ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ
ਸਹਾਰਾ ਮਾਰੂਥਲ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦਾ ਭੇਜਿਆ ਡੇਟਾ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 29ਅਗਸਤ(ਵਿਸ਼ਵ ਵਾਰਤਾ)National News- ਇਸਰੋ ਨੇ ਜਾਰੀ ਬਿਆਨ ਕਿਹਾ ਕਿ EOS-08 ਸੈਟੇਲਾਈਟ ‘ਤੇ GNSS-Reflectometry (GNSS-R) ਯੰਤਰ ਨੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੁਲਾੜ-ਅਧਾਰਿਤ ਰਿਸੀਵਰ ਹੈ, ਜੋ ਸਪੇਸ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ (SAC-ISRO) ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। GNSS-R ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਹਾਰਾ ਮਾਰੂਥਲ ਉੱਤੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਉੱਤੇ ਡੇਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ।
ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਹਾਰਾ ਮਾਰੂਥਲ (ਉੱਤਰੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ) ਵਿੱਚ 1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਉੱਚ-ਰੈਜ਼ੋਲੂਸ਼ਨ ਮੋਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਪਹਿਲਾ ਜ਼ਮੀਨੀ ਡੇਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਮਕਾਲੀ CYGNSS ਸੈਂਸਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ। ਇਸ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਉੱਚ ਰੈਜ਼ੋਲਿਊਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਨਮੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਸਾਧਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ 21 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਐਮਾਜ਼ਾਨ ਰੇਨਫੋਰੈਸਟ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਉੱਚ-ਰੈਜ਼ੋਲੂਸ਼ਨ ਲੈਂਡ ਡੇਟਾਸੈਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਡੇਟਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਪੀਕਿਊਲਰ ਰਿਫਲਿਕਸ਼ਨ ਟਰੈਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਤਹ ਇੰਡੇਸ਼ਨ ਮਾਸਕ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਪ-ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਨਦੀ ਦੀ ਚੌੜਾਈ ਤੱਕ ਵੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਸਮੁੰਦਰੀ ਡੇਟਾ 19 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਉੱਤੇ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨੇ 16 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਨਿਰੀਖਣ ਸੈਟੇਲਾਈਟ EOS-08 ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਨੂੰ ਸਮਾਲ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਵਹੀਕਲ SSLV-D3 ‘ਤੇ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੈਟੇਲਾਈਟ ‘ਤੇ ਲੱਗੇ GNSS-Reflectometry (GNSS-R) ਯੰਤਰ ਨੇ 18 ਅਗਸਤ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। GNSS-R ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਏ ਸਿਗਨਲਾਂ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਪੇਸ-ਬੋਰਨ ਰਿਸੀਵਰ ਹੈ। ਇਹ ਯੰਤਰ SAC-ISRO ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਤਹਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਸ਼ਾਦਨਗਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਮੋਟ ਸੈਂਸਿੰਗ ਸੈਂਟਰ (ਐਨਆਰਐਸਸੀ) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਸੈਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਸਥਿਤ SAC ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਅਤੇ ਡਾਟਾ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੱਧਰਾਂ ‘ਤੇ ਡੇਟਾ ਉਤਪਾਦ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗਲੋਬਲ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ GPS ਅਤੇ NAVIC ਤੋਂ ਸਿਗਨਲ ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਸਤਹਾਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਮੁੰਦਰਾਂ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਅਤੇ ਨਦੀਆਂ) ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਿਤ ਸਿਗਨਲ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ‘ਤੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਰਿਸੀਵਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ 475 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ
