ਮੌਸਮ ਬਦਲਣ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ ਮਲੇਰੀਆ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 28ਅਪ੍ਰੈਲ (IANS,ਵਿਸ਼ਵ ਵਾਰਤਾ)-ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਪੈਟਰਨ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ‘ਚ ਜਲਵਾਯੂ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਵਰਲਡ ਹੈਲਥ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (WHO) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 2022 ਵਿੱਚ, ਮਲੇਰੀਆ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 608,000 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਲਈ ਅਤੇ 249 ਮਿਲੀਅਨ ਨਵੇਂ ਕੇਸ ਸਨ। ਮਲੇਰੀਆ ‘ਤੇ 2022 ਦੇ ਲੈਂਸੇਟ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਪਰਜੀਵੀ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਬੋਝ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਿਰਫ 2-3 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦਾ ਵਾਧਾ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਲਈ ਕਮਜ਼ੋਰ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 700 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।
ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਪੈਟਰਨ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮਾਨਸੂਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀ-ਮੌਨਸੂਨ ਸੀਜ਼ਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਜੂਨ ਤੋਂ ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ। ਬਾਰਿਸ਼ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਭਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਖੜ੍ਹਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਪਰਜੀਵੀਆਂ ਦੀ ਵਾਹਕ ਮਾਦਾ ਐਨੋਫਿਲੀਜ਼ ਮੱਛਰ ਲਈ ਆਦਰਸ਼ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸਥਾਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਲਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੱਛਰਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਤਸ਼ਖ਼ੀਸ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ, ਉੱਚੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਲਈ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲੈਣ ਅਤੇ ਸਧਾਰਨ ਖੂਨ ਦੇ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਦੇ ਹਨ।
ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ, ਫਲੋਰੀਡਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੱਛਰ ਅਤੇ ਪਰਜੀਵੀ ਗੁਣ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਰੁਕ-ਰੁਕ ਕੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਗਰਮ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਤਾਪਮਾਨਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਕੁਝ ਵਾਤਾਵਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਪਰ ਦੂਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮੁਢਲਾ ਹੱਲ ਨਿਰਮਾਣ ਸਾਈਟਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਹੈ ਕਿ ਖੜੋਤ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਸਾਫ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਸਾਰੀ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ , ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਰਤਨ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਟਾਇਰ, ਅਤੇ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਢੱਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਨਿੱਜੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੱਛਰਦਾਨੀ ਵਰਤਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
